وضعیت نامطلوب مسکن حمایتی در ایران

وضعیت تورم مسکن تا آنجا پیش رفته است که شاید اکنون تنها امید دهک‌های پایین اجتماع برای صاحبخانه شدن، ثبت‌نام در طرح‌های مسکن‌ حمایتی باشد؛ اما این پروژه‌ها نیز در ایران روند چندان مطلوبی ندارند و دولت‌ها بدون در نظر گرفتن تورم هزینه ساخت، باعث کندی در انجام پروژه و در نهایت انصراف برخی متقاضیان خواهند شد.
 قیمت مسکن در سال‌های اخیر در حالی افزایش بی‌سابقه‌ای را تجربه کرده که از سوی دیگر، قدرت خرید مردم نیز به شدت پایین آمده و در نتیجه مردم توانایی خرید سرپناه را از دست داده‌اند.
در این شرایط نزدیک‌ترین راهی که برای خانه‌دار شدن افراد به نظر می‌رسد ثبت نام در طرح‌های مسکن حمایتی است. طرح‌هایی که در کشورهای مختلف ضوابط و شرایط مختلفی دارد و عموما برای دهک‌های پایین اجتماعی در نظر گرفته می‌شود، اما وضعیت ساخت مسکن‌های حمایتی در ایران مانند دیگر سیاست‌های اعمال شده در بازار مسکن چندان راهگشا به نظر نمی‌رسد.
سونوشت مسکن‌های حمایتی در ایران
تقریبا هیچکدام از طرح‌های حمایتی که دولت در سال‌های اخیر به اجرا در آورده، به طور کامل به مرحله بهره‌برداری نرسیده است. هنوز واحدهای مسکن مهر که در دولت احمدی‌نژاد و در دهه 80 به اجرا در آمده به طور کامل تحویل داده نشده است و وظیفه ساخت آن از دولتی به دولت دیگر منتقل می‌شود.
به تازگی نیز قرار بود در دولت رئیسی 60 هزار واحد مسکن مهر تحویل داده شود که تنها کلید نیمی از این واحدها به صاحبان آنها داده شده است. طرح اقدام ملی مسکن نیز که در دولت روحانی کلید خورد سرنوشتی مشابه با مسکن مهر دارد و برخی متقاضیان آن هنوز چشم به راه تحویل واحدهای خود هستند.
نهضت ملی مسکن هم که با روی کار آمدن رئیسی به‌عنوان شعار دولت انقلابی مطرح شد هنوز با گذشت دو سال هیچ پیشرفتی در آن حاصل نشده است.
بی‌توجهی دولت به تورم بازار مسکن
طرح‌های مسکن حمایتی عموما به صورت مشارکتی ساخته می‌شوند و مردم در چند مرحله متفاوت اقساط تعیین شده را واریز می‌کنند، اما مسئله‌ای که در این رابطه مطرح است بی‌توجهی دولت به هزینه‌های سنگین ساخت و تورم افزایشی در ایران است. تورم عمومی، تورم مصالح ساختمانی و افزایش دستمزد کارگران باعث می‌شود هزینه‌های ساخت روندی صعودی داشته باشد و با برنامه‌ریزی اولیه آنها با واقعیت مطابقت نداشته باشد.
به نقل از تجارت‌نیوز،دولت‌ها در ابتدا هزینه‌ پایینی را برای قیمت تمام‌شده مسکن اعلام می‌کنند و از آنجا که سرعت ساخت این واحدها نیز کند است پس از مدتی در اقساط بعدی مبلغ بیشتری را جهت واریز به مردم اعلام می‌کنند؛ مسئله‌ای که برای برخی از متقاضیان غیرمترقبه است و باعث انصراف آنها می‌شود.
برای مثال دولت احمدی‌نژاد در ابتدا اعلام کرد با هفت میلیون تومان می‌تواند واحدهای مسکن مهر را به مردم تحویل دهد. ادعایی که پس از گذشت مدت زمان کوتاهی مشخص شد عملی نیست و در نهایت باعث جا ماندن عده زیادی از این طرح شد.
البته این تنها مورد نگاه غیرمنطقی به هزینه‌های ساخت در زمینه مسکن‌های حمایتی نیست. در طرح نهضت ملی مسکن نیز رقم پیشنهادی اولیه به انبوه‌سازان حدود متری چهار میلیون و 500 هزار تومان بود؛ رقمی که برای آنها هیچ جذابیتی نداشت و همین عامل دلیلی شد برای تاخیر در شروع این  پروژه. در همان هنگام کارشناسان این حوزه حداقل قیمت ساخت در تهران را متری 10 میلیون تومان برآورد کرده بودند.
پروژه مسکن‌های حمایتی آخرین دست‌آویزی است که شاید بتوان به وسیله آن در این وضعیت نابسامان بازار مسکن، دهک‌های پایین اجتماع را صاحبخانه کرد. بنابراین دولت باید با واقع‌بینی بیشتری به ساخت این واحدها اقدام کند و سیاست‌های را تدارک ببیند تا به وسیله آن بتوان مدت زمان تحویل این پروژه‌ها را به حداقل رساند؛ همان‌طور که گفته شد بیشتر از 15 سال از شروع پروژه مسکن مهر می‌گذرد، اما هنوز برخی چشم‌انتظار تحویل واحدهای خود هستند.