امروز- ابوالفضل شادمان
دولت سیزدهم در راستای حمایت از تولیدکنندگان و بدون فشار به بخش تولید نرخ مالیات بر واحدهای تولیدی را ۷ درصد در سال گذشته کاهش داد؛ بر این اساس نرخ مالیات واحدهای تولیدی از ۲۵ درصد به ۱۸ درصد کاهش یافت؛ این بخشودگی علاوه بر سایر معافیت‌ها و بخشودگی‌ها و مشوق‌های قانونی اعمال شد.
دولت سیزدهم برای دومین سال پیاپی است که نرخ مالیات برای شرکت‌های تولیدکننده را ماهش می دهد که این اقدام در دهه‌های اخیر و دولت‌های گذشته بی‌سابقه است. این در حالی است که در دولت‌های گذشته بیشترین بخش فشار مالیات بر بخش مولد اقتصاد و حقوق‌بگیران بوده، اما در این دولت با تمرکز بر مقابله با فرار مالیاتی، ساماندهی کارت‌خوان‌ها، داده محوری، هدفمندسازی به‌جای ممیز محوری و سایر موارد شاهد کاهش فشار به بخش تولید و تولیدکنندگان هستیم.
کاهش ۵ درصدی مالیات تولید
رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور در خبر خوشی به تولیدکنندگان از کاهش ۵ درصدی مالیات تولید برای سومین سال متوالی در دولت سیزدهم خبر داد.
سیدمحمدهادی سبحانیان در یکی از شبکه‌های اجتماعی نوشت: «دولت مردمی در راستای کمک به تحقق شعار سال یعنی جهش تولید با مشارکت مردم، در بخش دوم لایحه بودجه ۱۴۰۳ پیشنهاد کاهش ۵ واحد درصدی مالیات واحدهای تولیدی را به مجلس ارایه کرد. سه سال کاهش مستمر نرخ مالیات واحدهای تولیدی در لوایح بودجه سنواتی بی سابقه است.»
مالیات تولید برای سومین سال پیاپی کاهش می‌یابد
وزیر اقتصاد با اعلام سه خبر خوب برای تولید کنندگان گفت: امسال برای سومین سال پیاپی از سوی دولت پیش بینی کاهش مالیات تولید در بودجه سالانه در نظر گرفته شده است.
سید احسان خاندوزی وزیر امور اقتصادی و دارایی در گفت‌وگویی با اشاره به مأموریت رییس‌جمهور به وزارت اقتصاد، سازمان برنامه و بودجه و همچنین بانک مرکزی برای تدوین برنامه جامع جهش تولید با مشارکت مردم گفت: با توجه به اینکه جلسات بسیار خوبی در این زمینه برگزار شده است امیدواریم ویرایش نهایی آن را در ستاد هماهنگی اقتصادی دولت مصوب کرده و اطلاع رسانی کنیم.
وی با اشاره به سه خبر خوب برای تولید کنندگان افزود: با توجه به اینکه بخش اول بودجه سال ۱۴۰۳ در بیست و هفتم اسفند ماه از مجلس به دولت ابلاغ و دولت مکلف بود که بخش دوم بودجه ۱۴۰۳ را آماده کند که در روزهای گذشته به مجلس ارسال شد؛ با توجه به نامگذاری سال به عنوان جهش تولید برای چندمین سال پیاپی از سوی رهبر معظم انقلاب ما نیز در تدوین بخش دوم لایحه بودجه برای سومین سال پیاپی کاهش مالیات تولید کنندگان را به عنوان لبیکی به نامگذاری سال جاری از سوی مقام معظم رهبری در دستور کار خود قرار دادیم.
خاندوزی گفت: در طول تاریخ بودجه نویسی کشور سابقه نداشته که یک دولت برای سه سال پیاپی به ترتیب دو درصد، ۵ درصد و ۷ درصد کاهش مالیات تولید را در دستور کار قرار دهد. امیدواریم با نظر مساعد مجلس شورای اسلامی این را بتوانیم به عنوان یک دستور کار حمایت از تولید داشته باشیم.
وزیر اقتصاد ادامه داد: خبر دوم؛ از آنجا که بخش صادرات کشور در تولید و ارزآوری نقش مهمی دارند، با پیشنهاد بانک مرکزی هفته گذشته در کمیسیون اقتصادی دولت، رفع تعهد ارزی صادرکنندگان را اصلاح کردیم و امیدواریم طی ۱۰ روز آینده در صحن هیات دولت نیز به تصویب برسد. این موضوع مورد مطالبه صادرکنندگان کشور بود، تولید و صادرات و ارزآوری را به دنبال خواهد داشت.
خاندوزی گفت: خبر سوم فرا رسیدن موعد اجرای آیین نامه‌های ماده ۲۴ و ۳۰ قانون بهبود محیط کسب و کار است که در سال گذشته از سوی دولت تصویب شد و حالا موعد اجرای آنها فرا رسیده است که دستگاه‌ها و دولت را منضبط می‌کند و پیش بینی پذیری را برای تولید کنندگان و صادر کنند آیین نامه محقق خواهد شد.
وزیر اقتصاد در ادامه با اشاره به وضعیت شاخص‌های اقتصادی در سال ۱۴۰۲ و پیش بینی سال جاری تاکید کرد: از مجموعه نقاط قوت و ضعفی که در سال گذشته پشت سر گذاشتیم اهتمام ویژه‌ای بود که دولت با تاکید موکد رئیس جمهور بر مهار تورم و رشد تولید بر مبنای شعار سال گذشته سال داشت و در نتیجه این تلاش ها بر اساس اخبار ۹ ماهه نرخ رشد اقتصادی عددی بالاتر از سال‌های گذشته محقق شده است که با وجود تحریم و فشارهای اقتصادی چنین رشد اقتصادی کشور نداشته است و امیدواریم ۱۲ ماهه سال گذشته نیز زمانی که آمارها مشخص شود، رکورد تمام سال‌های گذشته در رشد اقتصادی شکسته شود.
وی ادامه داد: آمار بیکاری در سال گذشته در پاییز ۱۴۰۲ پایین‌ترین نرخ بیکاری تمام سال‌های گذشته محقق شد، تراز تجاری سال ۱۴۰۲ با ۱۵۳ میلیارد دلار مجموع صادرات و واردات کشور نشان داد که کشور توانسته به بسیاری از تنگناهای خارجی خود غلبه کند و به ویژه در سرمایه‌گذاری خارجی نیز با بیش از پنج و نیم میلیارد دلار رکورد ۱۶ ساله سرمایه‌گذاری خارجی نشان می‌دهد که در سال ۱۴۰۳ نیز بنیان‌ها و زیرساخت‌های رشد اقتصادی محکم به مسیر خود ادامه خواهد داد.
حمایت از تولید برای دولت سیزدهم مقدم بر افزایش درآمد مالیاتی است
چندی پیش وزارت اقتصاد اعلام کرد: اینکه قرار است درآمدهای مالیاتی با فشار بر مولد تولیدکنندگان افزایش یابد، ادعای درستی نیست؛ چنانکه در دو سال گذشته علی رغم افزایش ۵۰ درصدی درآمد مالیاتی دولت، مالیات تولیدکنندگان ۷ درصد کاهش یافته و از ۲۵ درصد به ۱۸ درصد رسیده است.
وزارت اموراقتصادی و دارایی توضیح داد: رویکرد دولت در بودجه سال ۱۴۰۳ نیز فشار مالیاتی بر بخش تولید و همچنین حقوق بگیران نیست و هیچ پایه مالیاتی برای تولید کنندگان اضافه نشده است بنابراین بازی با الفاظ برای القای فشار بیشتر به بخش تولید به وسیله مالیات مردود است.
همچنان که بارها از سوی دولت اعلام شده است، حرکت از بودجه متکی به درآمدهای نفتی به بودجه مبتنی بر درآمدهای پایدار یک رویکرد اصولی از سوی دولت سیزدهم بوده اما این دولت در افزایش درآمدهای مالیاتی همواره دو رویکرد مهم عدالت‌محوری و حمایت از تولید را دنبال کرده و در بیش از یک‌سال گذشته این رویکرد آثار مثبتی بر رشد درآمدهای پایدار دولت داشته است.
رشد درآمدهای مالیاتی طی دوره استقرار دولت سیزدهم همواره بیش از ۵۰درصد بوده که این امر در سنوات گذشته سابقه نداشته و بر همین اساس نیز در لایحه بودجه سال ۱۴۰۳ افزایش درآمدهای مالیاتی به میزان ۴۹.۸درصد در ادامه همین رویه پیش‌بینی شده و به معنای فشار بر تولید نیست، چرا که برای دولت همیشه حمایت از تولید مقدم بر افزایش درآمد مالیاتی است.
کاهش بار مالی تولید، ارتقای عدالت مالیاتی و بهبود توزیع درآمد از طریق وضع مالیات بر جمع درآمد، حرکت از سمت نظام مالیاتی ممیز محور به سمت نظام مالیاتی هوشمند داده‌محور، کارآمدسازی مشوق‌های مالیاتی و همچنین ایجاد ارتباط میان نظام مالیاتی و نظام حمایتی از مهم‌ترین اهداف دولت در مسیر اصلاح نظام مالیاتی بوده است. همچنین اقدامات دولت در تغییر رویکرد مالیات‌ستانی از سیستم مالیات‌ستانی ممیز محور به سیستم اخذ مالیات هوشمند و مالیات بر مجموع درآمد، نشان‌دهنده عزم دولت بر عدالت‌محوری و حمایت از تولیدکننده در زمینه اخذ مالیات است؛ چراکه در سیستمی که نتواند هوشمند و الکترونیک باشد، فاکتورها کاغذی باشند، رسیدگی‌ها سیستمی نباشند و رسیدگی‌ها سنتی و ممیز محور باشند، انواع مفاسد و فرار مالیاتی رخ می‌دهد و حتی ممکن است فسادهای احتمالی بین مودی و ممیز رخ بدهد که هم برای تولیدکننده و هم برای نظام مالیاتی و درآمدهای مالیاتی کشور مضر است.
بنا بر این گزارش راه‌اندازی سامانه مودیان و اتصال پایانه‌های فروشگاهی به پرونده‌های مالیاتی که نقش مهمی در ایجاد شفافیت در مبادلات اقتصادی و به‌تبع آن کاهش زمینه‌های فرار مالیاتی داشته و همچنین ایجاد ارتباط میان تراکنش بانکی و فعالیت اقتصادی اشخاص موجب شد تا تعداد اشخاص حقیقی دارای اظهارنامه مالیات عملکرد از حدود ۲.۶میلیون فقره در سال ۱۴۰۰ به ۵.۳میلیون در سال ۱۴۰۲ افزایش و درآمد ابرازی آنها از حدود ۳هزار میلیارد تومان به ۳۱هزار میلیارد تومان (۱۰برابر) افزایش یابد.
در همین حال رشد درآمدهای مالیاتی طی دوره استقرار دولت سیزدهم همواره بیش از ۵۰ درصد بوده که این امر در سنوات گذشته سابقه نداشته و بر همین اساس نیز در لایحه بودجه سال ۱۴۰۳ افزایش درآمدهای مالیاتی به میزان ۴۹.۸درصد در ادامه همین رویه پیش‌بینی شده است.
پیش بینی افزایش درآمدهای مالیاتی در بودجه ۱۴۰۳ به معنای فشار بر بخش تولید نیست، شناسایی مودیان جدید به منظور جلوگیری از فرارهای مالیاتی برای کسب درآمدی که دولت در بودجه آن را تعریف و پیش بینی کرده یکی از محمل های هزینه این درآمدها تامین مالی برای بخش تولید است، از این جهت طی دو سال گذشته بودجه بندی دولت سیزدهم هرگز فشاری را بر بخش تولید نه تنها وارد نکرده، بلکه همچنان که اشاره شد در بودجه ۱۴۰۲ برای بخش تولید معافیت ۷ درصد نیز در نظر گرفته شد و در عین حال نیز از محل تبصره ۱۸ برای این بخش حمایت های مورد نیاز صورت گرفت.
رویکرد دولت مالیات ستانی از دانه‌درشت‌هاست
در همین راستا رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور با تاکید بر اینکه نباید منابع بودجه دولت را به یک جریان درآمدی ناپایدار مثل نفت گره بزنیم، گفت: مالیات بیش از ۵۰ درصد اصناف و مشاغل صفر مطلق است و حدود یک درصد ۵۰ درصد مالیات این حوزه را پرداخت می‌کنند.
محمدهادی سبحانیان با بیان اینکه نباید هزینه‌های پایدار برای دولت ایجاد کنیم و آن را به درآمدهای ناپایدار نفت متصل کنیم، اظهار داشت: به دلیل تحریم‌های بین‌المللی و چالش‌های فروش نفت، با جریان درآمدی ناپایدار مواجه هستیم.
وی با بیان اینکه از منظر مبانی نظری نباید منابع بودجه دولت را به یک جریان درآمدی ناپایدار مثل نفت گره بزنیم، افزود: نفت دارایی و سرمایه این کشور است. صرفاً برای ما نیست، سهم نسل‌های آینده هم هست و نباید صرف امور جاری شود؛ بلکه باید صرف سرمایه‌گذاری و جریان درآمدی کشور شود.
مردم از بی‌عدالتی در پرداخت مالیات گلایه دارند
معاون وزیر اقتصاد ادامه داد: همکاران سازمان امور مالیاتی در سنگر اول تامین منابع مالی دولت و کشور قرار دارند. امروز زحمات این عزیزان به مراتب بیشتر از گذشته است. مردم هم امروز بیش از آنکه از پرداخت مالیات گله داشته باشند، از بی‌عدالتی در پرداخت مالیات گلایه دارند.
سبحانیان با تاکید بر اینکه رفع معضل بی‌عدالتی، سیستمی کردن و هوشمندسازی نظام مالیاتی است، گفت: اینکه آیا امروز سازوکار مالیات ستانی درست و عادلانه است؟ متاسفانه پاسخش خیلی مثبت نیست، زیرا برخی از عوامل منجر به بی‌عدالتی می‌شوند.
وی بیان کرد: یکی از مظاهر بی‌عدالتی این است که برخورد یکسان با مودیان و فعالان اقتصادی صورت نمی‌گیرد، مردم در پاسخ به یک مساله مالیاتی با جواب‌های متفاوت روبرو می‌شوند که با هوشمند شدن نظام مالیاتی از برخوردهای سلیقه‌ای دور خواهیم شد.
باید به سمت نظام مالیات ستانی مبتنی بر داده حرکت کنیم
رئیس سازمان امور مالیاتی تصریح کرد: نظام مالیاتی کشور از دهه‌های گذشته سنتی بوده و مشکلات زیادی داشته است. باید به سمت نظام مالیات ستانی مبتنی بر داده حرکت کنیم. وقتی همه چیز در فرایند سیستمی قرار گرفت، آن وقت از نظام سنتی فاصله خواهیم گرفت و در یک نظام هوشمند و مدرن، مالیات عادلانه رسیدگی و اخذ خواهد شد.
سبحانیان خطاب به دانشجویان گفت: هر آنچه قانون‌گذار مصوب کرده سازمان امور مالیاتی مکلف به اجرای آن است از جمله مالیات بر خانه‌ای لوکس که در سنوات گذشته بر اساس قانون بودجه اجرا شده است.
سازمان مالیاتی مجری قانون است
وی ادامه داد: انتظار داریم در تبیین این موضوع به ما کمک کنید؛ اینکه سازمان مالیاتی مجری قانون است و نه می‌تواند یک ریال از چیزی که معاف هست، مالیات بگیرد و بالعکس نه از چیزی که مشمول مالیات هست، می‌تواند مالیات نگیرد.
معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی تصریح کرد: مطالبه‌گری اجتماعی به‌ویژه از سوی نخبگان و جامعه دانشگاهی در سرعت بخشیدن حرکت به سمت نظام مالیاتی هوشمند نقش بسزایی دارد. هم اکنون بسیاری از فرایندهای مالیاتی سیستمی و سامانه‌ای شده، تا مودیان اصلاً نیازی به حضور در ادارات مالیاتی پیدا نکنند.
سبحانیان اضافه کرد: معتقدیم مودیان حتی المقدور به ادارات مالیاتی مراجعه نکنند. تا نه زمانش هدر برود و نه خدای نکرده مفسده‌ای اتفاق بیفتد.
فشار مالیاتی بر تولید را باید کم کنیم
وی تاکید کرد: یکی از موضوعاتی که برای ما بسیار حائز اهمیت هست این است که فشار مالیاتی بر تولید را کم کنیم. در بسیاری از نقاط دنیا بار اصلی پرداخت مالیات بر ثروتمندان، پردرآمدها و کسانی است که مصرف بیشتری دارند.
رئیس سازمان امور مالیاتی بیان داشت: ما باید به سمت کاهش مالیات بر تولید برویم و باید فعالیت‌های تولیدی و مولد و دارای ارزش افزوده را با مکانیسم مالیاتی ترغیب کنیم و در مقابل فعالیت‌های غیرمولد و دارای جنبه سفته‌بازی باید جلوی آن را بگیریم؛ لذا مالیات صرفاً ابزار درآمدزایی نیست، بلکه ابزار مهم سیاست‌گذاری اقتصادی هم هست.
۵۰ درصد اصناف و مشاغل مالیاتشان صفر مطلق است
سبحانیان یادآوری کرد: بیش از ۵۰ درصد اصناف و مشاغل مالیاتشان صفر مطلق است. حدود یک درصد اصناف و مشاغل ۵۰ درصد مالیات این حوزه را می‌پردازند. این آمار حاکی از این است که رویکرد ما مالیات ستانی از دانه‌درشت‌ها است.
وی در پایان تاکید کرد: معتقدیم نباید از همه مردم مالیات اخذ شود. باید از کسانی مالیات گرفت که دارای تمکن مالی هستند به همین دلیل در قوانین بودجه سنواتی، معافیت سالانه حقوق و... افزایش می‌یابد. مثلاً امسال که معافیت حقوق ۱۰ میلیون تومان بود، در سال آینده به ۱۲ میلیون تومان افزایش یافت. در حوزه اصناف و مشاغل نیز که امسال درآمد مشمول تا ۴۷ میلیون تومان معاف بود به ۱۴۴ میلیون تومان افزایش یافت.