تامین برق پایدار صنایع با مشارکت مردم

امروز- ابوالفضل شادمان

در سال ۱۴۰۰، ۳ هزار و ۵۸۴ مگاوات ساعت به فولادی‌ها، ۸۲۹ مگاوات ساعت به سیمانی‌ها، هزار و ۳۹۴ مگاوات ساعت به فلزات و در مجموع ۶ هزار و ۸۰۷ مگاوات ساعت به مشترکان صنایع انرژی بر، برق تحویل داده شد.

این در حالی است که در پایان دی سال ۱۴۰۲ به ترتیب با رشد ۱۲.۸ درصدی، ۹ درصدی، ۲۰.۵ درصدی و ۱۴.۶ درصدی میزان انرژی تحویل داده شده، فولاد، ۴ هزار و ۴۱ مگاوات ساعت؛ سیمان، ۹۰۳ مگاوات ساعت؛ فلزات، هزار و ۶۸۰ مگاوات ساعت و در مجموع مشترکان صنایع انرژی بر ۷ هزار و ۷۹۹ مگاوات برق مصرف کردند.

افزایش ۱۳۵۹ کیلومتری خطوط انتقال و فوق توزیع برق کشور

بررسی‌ها نشان می‌دهد طول خطوط انتقال و فوق توزیع صنعت برق کشور در سال ۱۴۰۲ افزایش ۱۳۵۹ کیلومتری داشته است.

خطوط و پست‌های انتقال و توزیع برق یکی از بخش‌های بسیار مهم صنعت برق است که علاوه بر ایجاد امکان پاسخگویی به مشترکان شبکه سراسری، همچنین نقش مؤثری در افزایش پایداری شبکه ایفا می‌کند.

برنامه‌ریزی و توسعه شبکه‌های انتقال فوق توزیع یکی از برنامه‌های مهم سالانه وزارت نیرو است که بررسی‌ها نشان می‌دهد در سال ۱۴۰۲ در این بخش اقدام‌های مهمی صورت‌گرفته است.

مستند به گزارش شرکت مادرتخصصی توانیر در سال گذشته طول خطوط ۴۰۰ کیلوولت کشور افزایش ۲۴۵ کیلومتری داشت و به رقم ۲۲ هزار و ۶۴۶ کیلومتر رسید.

همچنین در این سال طول خطوط ۲۳۰ کیلوولت نیز ۳۲۵ کیلومتر افزایش یافت و به رقم ۳۳ هزار و ۶۴۹ کیلومتر رسید تا جمع خطوط انتقال ۴۰۰ و ۲۳۰ کیلوولت با ۵۷۰ کیلومتر افزایش به ۵۶ هزار و ۲۹۵ کیلومتر برسد.

این گزارش حاکی است در سال ۱۴۰۲ خطوط ۱۳۲ کیلوولت نیز ۳۳۱ کیلوولت افزایش یافت و به رقم ۲۵ هزار و ۴۰۰ کیلومتر رسید.

در این بخش همچنین خطوط ۶۳ و ۶۶ کیلوولت ۴۵۸ کیلومتر افزایش یافت تا کل خطوط صنعت برق کشور در این بخش به ۵۱ هزار و ۸۷۲ کیلومتر برسد.

جمع کل خطوط فوق توزیع کشور در سالی که گذشت ۱۳۵۹ کیلومتر افزایش یافت و این اتفاق سبب شد تا جمع کل خطوط و انتقال فوق توزیع کشور تا پایان سال ۱۴۰۲ به ۱۳۳ هزار و ۵۶۷ کیلومتر برسد.

برنامه‌ریزی دولت برای تامین برق پایدار صنایع با مشارکت مردم در تابستان امسال

مدیرعامل شرکت مدیریت تولید، انتقال و توزیع نیروی برق ایران (توانیر) با اشاره به تدوین ۱۸۰ اقدام عملیاتی برای تامین برق در تابستان امسال، گفت: برنامه دولت برای تامین و تولید برق صنایع بر اساس شعار سال جهش تولید با مشارکت مردم است.

مصطفی رجبی مشهدی افزود: امید است همانند سال‌های قبل با تأمین انرژی برق پایدار شاهد رشد تولید با همکاری مشترکان و برنامه‌های تدارک‌دیده‌شده باشیم.

وی ادامه داد: در تابستان پیش رو همه برنامه‌ریزی‌ها برای تأمین برق پایدار کشور و به‌ویژه برای بخش صنعت انجام شده است.

مدیرعامل توانیر خاطرنشان کرد: به این منظور برنامه مبتنی بر ۱۸۰ اقدام عملیاتی تعریف شده است تا از این طریق برق موردنیاز کشور با مشارکت همه مشترکان تأمین شود.

سهم مصرفی برق صنایع از بخش خانگی پیشی گرفت

رجبی مشهدی در باره روند مصرف برق صنایع انرژی بر گفت: روند مصرف برق توسط صنایع انرژی بر در طول سه سال گذشته همواره روبه‌رشد بوده و با تلاش‌های صورت‌گرفته و با وجود افزایش تعداد مشترکان صنعتی، سهم صنایع از مجموع مصرف برق کشور هیچگاه کمتر از ۳۶ درصد مصرف برق کشور نبوده و از سهم مشترکان خانگی پیشی گرفته است.

وی خاطرنشان کرد: بر همین منوال نیز تأمین برق صنایع در سال جاری نیز ادامه خواهد یافت و برنامه‌های مدیریت مصرف نیز با هماهنگی خود صنایع و وزارت صمت برای جابه‌جایی بار از ساعات اوج با سایر ساعت‌ها انجام خواهد شد.

قطار تولید صنایع انرژی بر روی ریل برق شتاب گرفت

آمار فروش برق به دو بخش خانگی و صنعت نشان می‌دهد که در سال ۱۴۰۲ باوجود گرمای بی‌سابقه میزان انرژی تحویلی به صنایع، روندی صعودی داشته است و همین امر موجب رشد تولید شده است.

باوجودآنکه تأمین برق بخش خانگی بدون خاموشی در اولویت دولت سیزدهم بوده است، اما مقایسه انرژی تحویلی به بخش خانگی در سال‌های ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲ نیز نشان می‌دهد میزان انرژی تحویل داده شده به صنایع در کل سال به نسبت مصرف انرژی در بخش خانگی بیشتر بوده است به‌طوری‌که مصرف برق در این بخش در ۱۴۰۰، ۹۸. ۵ میلیارد کیلووات‌ساعت، در ۱۴۰۱، ۹۸ میلیارد کیلووات‌ساعت و در ۱۰ ماه نخست ۱۴۰۲، ۹۱ میلیارد کیلووات‌ساعت بوده است.

همچنین برای نخستین‌بار در تابستان ۱۴۰۲، انرژی تحویلی به صنایع از مصرف برق در بخش خانگی پیشی گرفت.

مقایسه برق تحویل شده به صنایع انرژی بر نیز حکایت از این دارد که در سال رشد تولید تمام توان صنعت برق به کار گرفته شده تا با تحویل انرژی بیشتر، شعار سال رنگ تحقق به خود بگیرد.

در سال ۱۴۰۰، ۳ هزار و ۵۸۴ مگاوات ساعت به فولادی‌ها، ۸۲۹ مگاوات ساعت به سیمانی‌ها، هزار و ۳۹۴ مگاوات ساعت به فلزات و در مجموع ۶ هزار و ۸۰۷ مگاوات ساعت به مشترکان صنایع انرژی بر، برق تحویل داده شد.

این در حالی است که در پایان دی سال ۱۴۰۲ به ترتیب با رشد ۱۲. ۸ درصدی، ۹ درصدی، ۲۰. ۵ درصدی و ۱۴. ۶ درصدی میزان انرژی تحویل داده شده، فولاد، ۴ هزار و ۴۱ مگاوات ساعت؛ سیمان، ۹۰۳ مگاوات ساعت؛ فلزات، هزار و ۶۸۰ مگاوات ساعت و در مجموع مشترکان صنایع انرژی بر ۷ هزار و ۷۹۹ مگاوات برق مصرف کردند.

افزون بر این موارد که نشان از افزایش برق تحویلی به صنایع انرژی بری همچون فولاد دارد، سید رضا شهرستانی عضو هیات مدیره انجمن تولیدکنندگان در گفت‌وگو در تاریخ ۱۲ مرداد ۱۴۰۲ به این نکته اذعان دارد که تقاضا برای ۶۲ درصد از شمش فولادی تولید شده وجود ندارد و این میزان تولید بدون مشتری در انبارها ذخیره می‌شود و علت کاهش صادرات را نه در کاهش تولید بلکه در وضع عوارض واردات از سمت مقاصد صادرات فولاد ایران عنوان می‌کند.

همچنین در قانون ۴ مانع‌زدایی از توسعه صنعت برق آمده است که «صنایع انرژی بر با هماهنگی وزارت صنعت، معدن و تجارت و وزارت نیرو مکلف‌اند، حداقل ۹ هزار مگاوات نیروگاه حرارتی با بازدهی حداقل ۵۵ درصد و هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر و پاک تا پایان سال ۱۴۰۴ از محل منابع داخلی صنایع مذکور احداث کنند.

در صورت عدم احداث، تأمین برق این صنایع در شرایط کمبود برق، در اولویت طرح‌های مدیریت مصرف برق وزارت نیرو قرار می‌گیرد.

وزارت نیرو مکلف است از تأمین برق این صنایع، پشتیبانی و برق تولیدی مازاد آن‌ها را منتقل کند. برق مازاد نیروگاه‌های فوق در بورس (بهابازار) انرژی و یا به‌صورت قرارداد دوجانبه قابل‌فروش است.» که تحقق این قانون به رشد بیشتر تولید صنایع انرژی بر منجر خواهد شد و همان‌طور که از نص صریح این قانون مشخص است صنایع می‌توانند مازاد برق خود را بفروشند و وزارت نیرو مکلف به خرید آن است، اما در هیچ کجای آن به این اشاره نشده است که نیروگاه‌های تأسیس شده توسط صنایع در زمان اوج مصرف در اولویت تأمین برق بخش خانگی قرار می‌گیرند.

تاکنون صنایع حدود ۸۷۰ مگاوات ظرفیت نیروگاهی وارد مدار کرده‌اند که این عدد تا تابستان امسال به هزار و ۸۵۷ مگاوات خواهد رسید و رشد تولید صنایع انرژی بر را شتاب خواهد داد، ضمن آن که صنایع می‌توانند با استفاده از ظرفیت‌های دوره‌های غیر اوج بار برای تولید حداکثری استفاده کنند تا صنعت برق بتواند ضمن تأمین برق پایدار برای همه مشترکان، دوره اوج بار امسال را با کمترین مشکل پشت سر بگذارد.

مدیرعامل توانیر: حجم معاملات خارج از بازار عمده فروشی برق به ۶۰ درصد می‌رسد

مدیرعامل شرکت مدیریت تولید، انتقال و توزیع نیروی برق ایران(توانیر) گفت: به زودی حجم معاملات خارج از بازار عمده فروشی برق به ۶۰ درصد خواهد رسید.

هفته پیش مصطفی رجبی مشهدی در نشستی با هیات مدیره سندیکای تولیدکنندگان برق خاطرنشان کرد: باید به گونه‌ای پیش برویم که بیشترین حجم معاملات برق در بورس و قراردادهای دوجانبه انجام شود به طوری که میزان معاملات در بورس انرژی و قراردادهای دوجانبه از ۱۴.۵ درصد فعلی به حداقل ۶۰ درصد افزایش یابد.

وی افزود: در نظر داریم مجموعه تغییراتی در بخش گردش نقدینگی شرکت های توزیع ایجاد کنیم تا شرکت‌های زیر مجموعه برق حرارتی و نیروگاه های خصوصی منابع مورد نیاز خود را با سهولت و با گردش کار آسان خرید از بورس انرژی در اختیار داشته باشند.

مدیرعامل شرکت توانیر ادامه داد: باید به نحوی عمل کنیم که شرکت‌های توزیع به صورت واقعی به عنوان یک شرکت اداره شوند تا در قبال هزینه‌ها و درآمدهای خود مسئولیت داشته باشند، برای این منظور نیازمند اصلاح قانون استقلال شرکت های توزیع نیروی برق هستیم.

رجبی مشهدی گفت: در حال حاضر قانون به شرکت توزیع اجازه می‌دهد که هم از بورس و هم از نیروگاه به صورت دوجانبه برق مورد نیاز خود را خریداری کند.

وی خاطرنشان کرد: در صورتی که شرکت‌های توزیع برق مورد نیاز خود را از بورس خریداری نکنند، مجبور به خرید آن از بازار عمده فروشی با قیمت های بالاتر خواهند بود.

به گفته مدیرعامل شرکت توانیر، براساس برنامه ریزی انجام شده برای اصلاح گردش مالی صنعت برق و در مدل نهایی طراحی شده، با پرداخت قبض برق توسط مصرف کنندگان، هزینه‌های تولید، انتقال و توزیع در زمان پرداخت و توسط سیستم بانکی تفکیک و به حساب ذینفعان این بخش ها واریز شود.

وی افزود: برای اجرای این طرح مراحل مختلفی در نظر گرفته شده است که به تدریج پیاده سازی می شود تا امکان اجرای کامل طرح ایجاد شود.

رجبی مشهدی با تاکید بر این که برای تامین نقدینگی موردنیاز صنعت برق می بایست تلاش بیشتری داشته باشیم، افزود: اگر نتایج حاصل از اجرای این طرح مطابق انتظار باشد، منافع آن به همه بخش های زنجیره تامین برق می رسد.

وی افزود :باید به نحوی پیش برویم که قیمت ها خود بتوانند خود را اصلاح کرده و سیگنال مناسب به فعالان بازار برق ارائه کنند.

حمیدرضا باقری معاون بازار برق شرکت مدیریت شبکه برق ایران نیز در این نشست گفت: در حال حاضر ۵۹ درصد از برق مورد نیاز صنایع بالای یک مگاوات توسط ایشان از بورس انرژی یا معاملات خارج از بازار تامین می شود و برای صنایع کمتر از یک مگاوات نیز در نظر داریم با هدف رونق گرفتن این مهم، خرده فروشان را تقویت کنیم.

در این نشست که با طرح مسائل مبتلابه تولیدکنندگان برق همراه بود، تقی‌زاده رییس سندیکای تولیدکنندگان برق به بیان مسائل و مشکلات این حوزه پرداخت و از مدیرعامل توانیر درخواست کرد تا در صورت امکان سقفی برای معاملات در بورس انرژی در نظر گرفته نشود و نیروگاهها محدودیتی برای فعالیت در بازارهای موازی نداشته باشند.

امکان تامین نیمی از مصرف برق خانگی با انرژی خورشیدی

مشاور مدیرعامل شرکت تولید، انتقال و توزیع برق ایران (توانیر) گفت: امکان تامین نیمی از مصرف برق بخش خانگی کشور از طریق انرژی خورشیدی در قالب یک برنامه میان‌مدت وجود دارد.

«مجید فرمد» با اشاره به اهمیت توسعه انرژی خورشیدی در کشور افزود: متوسط مصرف سالیانه مشترکان خانگی در سال ۱۴۰۱ در کل کشور برابر با سه‌هزار و ۱۰۶ کیلووات‌ساعت بود که فقط هشت استان فارس، کرمان، ایلام، کهگیلویه و بویراحمد، سیستان و بلوچستان، هرمزگان، خوزستان و بوشهر از متوسط ذکر شده مصرف بیشتری داشته‌اند و غالب استان‌های کشور (۲۳ استان) از این متوسط، برق کمتری مصرف کردند.

وی ادامه‌داد: تعداد مشترکان بخش خانگی در انتهای سال ۱۴۰۲ به بیش از ۳۲ میلیون مشترک رسید و در پنج سال آینده نیز این رقم به حدود ۳۶ میلیون مشترک خواهد رسید.

مشاور مدیرعامل توانیر با بیان ضرورت برنامه‌ریزی ویژه برای پاسخ به نیاز مصرف برق مشترکان بخش خانگی در سال‌های آینده، خاطرنشان‌کرد: یکی از راه‌های تامین برق مورد نیاز مشترکان خانگی، استفاده از پنل‌های خورشیدی است.

فرمد گفت: یک پنل خورشیدی با ظرفیت یک کیلووات، در اغلب نقاط جغرافیایی ایران سالیانه می‌تواند یک‌هزار و 500 کیلوات‌ساعت و به مدت ۲۰ سال، برق تولید کند که این میزان برق به طور متوسط برابر با نیمی از برق مصرفی مشترکان خانگی در کشور است.

وی با اشاره به اینکه در صورت تخصیص یک کیلوات پنل خورشیدی به ۳۶ میلیون مشترک خانگی در کشور، ظرفیت این نوع نیروگاه‌ها به 36 هزار مگاوات می‌رسد، گفت: با این روش می‌توان دست‌کم ۵۴ میلیارد کیلووات‌ساعت برق در سال تولید کرد.

مشاور مدیرعامل توانیر درباره اینکه منابع مالی مورد نیاز این طرح از چه روش‌هایی قابل تامین است، ادامه‌داد: این طرح در یک بازه زمانی میان‌مدت به ۱۴.۴ میلیارد دلار اعتبار نیاز دارد که برای تحقق این میزان اعتبار می‌توان از منابع حاصل از سوخت صرفه‌جویی شده در اثر تولید برق توسط نیروگاه‌های خورشیدی استفاده کرد.

وی ادامه‌داد: منابع حاصل از سوخت صرفه‌جویی شده در اثر تولید برق توسط نیروگاه‌های خورشیدی، حتی اگر تماماً با نرخ گاز طبیعی هم در نظر گرفته شود (به‌طور مثال ۲۰ سنت به‌ازای مترمکعب) و از بهای بالاتر سوخت مایع نیروگاه‌ها در فصل سرد سال نسبت به گاز طبیعی چشم‌پوشی شود، سالیانه معادل ۳.۶ میلیارد دلار خواهد بود که می‌تواند سرمایه‌گذاری مورد نیاز برای احداث نیروگاه‌های خورشیدی خانگی را در مدت چهار سال پوشش دهد.

مشاور مدیرعامل توانیر گفت: دولت می‌تواند به اتکای این روش تامین مالی نسبت به واگذاری تدریجی پنل خورشیدی به همه مشترکان برق (به میزان یک کیلووات به‌ازای هر مشترک) به‌صورت رایگان یا با دریافت حداکثر ۲۰ درصد هزینه آن، اقدام کرده و در قبال این اقدام، مشترک مکلف شود نسبت به حفظ و نگهداری پنل خورشیدی در طی عمر مفید آن (حداقل ۲۰ سال) و تولید برق اقدام و از برق تولیدی پنل خورشیدی برای تامین بخشی از برق مورد نیاز خود استفاده کند.

وی پیشنهاد داد: در صورتی‌که در انتهای هر سال، میزان برق تولیدی پنل خورشیدی نسبت به کل مصرف برق مشترک خانگی در آن سال بیشتر باشد، برق تولیدی مازاد در نخستین صورت‌حساب برق مشترک در سال بعد با نرخ روز تابلوی سبز بورس انرژی، تسویه و در صورتی‌که برق تولیدی از حد متعارف تولید پنل خورشیدی باتوجه‌به عمر باقی‌مانده آن کمتر باشد با همان نرخ در اولین صورت‌حساب برق مشترک در سال بعد با او تسویه شود.